Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect) và hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous) là hai thì rất phổ biến trong tiếng Anh, nhưng lại khiến người học nhầm lẫn về cách sử dụng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết và so sánh hai thì này, từ đó giúp bạn hiểu rõ và sử dụng chính xác trong giao tiếp cũng như viết lách.
So sánh qua ví dụ: Kết quả và quá trình
Hãy xem xét hai câu dưới đây:
- She has been painting her bedroom.
(Cô ấy đã sơn phòng ngủ của mình.) - She has painted her bedroom.
(Cô ấy đã sơn xong phòng ngủ của mình.)
Ở ví dụ đầu tiên, câu She has been painting her bedroom nhấn mạnh quá trình sơn phòng ngủ, nhưng không cho biết chắc chắn liệu hành động này đã hoàn thành hay chưa. Trọng tâm là hành động đã diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong khi đó, câu She has painted her bedroom nhấn mạnh kết quả – phòng ngủ đã được sơn xong. Khi sử dụng thì hiện tại hoàn thành, chúng ta quan tâm nhiều hơn tới kết quả của hành động hơn là quá trình thực hiện.
Bạn có thể xem hai bài viết chi tiết về thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn và thì hiện tại hoàn thành để hiểu rõ về từng thì, giúp so sánh sẽ dễ dàng hơn. Tiếp theo, bạn xem thêm các ví dụ để làm rõ ràng hơn sự khác biệt giữa hai thì.
Thêm ví dụ để làm rõ sự khác biệt
Để hiểu sâu hơn sự khác biệt giữa hai thì, hãy xem thêm các ví dụ dưới đây:
- They have been working on the project since morning.
(Họ đã làm việc với dự án này từ sáng đến giờ.)
Ở đây, hành động làm việc vẫn đang diễn ra và trọng tâm là thời gian mà họ đã dành cho dự án. - They have finished the project.
(Họ đã hoàn thành dự án.)
Câu này nhấn mạnh rằng dự án đã hoàn thành, kết quả cuối cùng là điều quan trọng. - I have been reading the book for two hours.
(Tôi đã đọc cuốn sách được hai tiếng rồi.)
Hành động đọc sách vẫn đang tiếp diễn hoặc vừa mới kết thúc. - I have read the book.
(Tôi đã đọc xong cuốn sách.)
Câu này chỉ ra rằng hành động đọc sách đã kết thúc và người nói đã hoàn thành việc đó.
Thì Hiện Tại Hoàn Thành Tiếp Diễn: “How long” vs. Hiện Tại Hoàn Thành: “How much” và “How many”
Một cách khác để so sánh hai thì là xem xét cách chúng diễn đạt thời lượng hoặc số lượng. Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn được sử dụng khi chúng ta nói về how long một hành động đã và đang diễn ra.
Ví dụ:
- She has been writing her essay for three hours.
(Cô ấy đã viết bài luận được ba tiếng rồi.)
Nhấn mạnh thời gian diễn ra hành động viết bài luận.
Ngược lại, thì hiện tại hoàn thành thường được dùng để nói về how much, how many, hoặc how many times khi chúng ta quan tâm đến kết quả của hành động đã hoàn thành.
Ví dụ:
- She has written three essays this week.
(Cô ấy đã viết ba bài luận trong tuần này.)
Nhấn mạnh số lượng bài luận đã hoàn thành. - I have been to Paris twice.
(Tôi đã đến Paris hai lần.)
Thì hiện tại hoàn thành chỉ ra số lần hành động đã xảy ra.
Một số từ không thường được dùng ở dạng V-ing
Một số động từ như know, like, believe không thường được sử dụng ở thì tiếp diễn vì chúng diễn đạt trạng thái, không phải hành động. Tuy nhiên, một số động từ khác như want và mean có thể được sử dụng ở dạng hiện tại hoàn thành tiếp diễn khi muốn nhấn mạnh quá trình hoặc thời gian.
Ví dụ:
- I have been wanting to talk to you about this.
(Tôi đã muốn nói chuyện với bạn về điều này.)
Nhấn mạnh rằng mong muốn này đã kéo dài một khoảng thời gian. - He has been meaning to call you for days.
(Anh ấy đã có ý định gọi cho bạn mấy ngày nay rồi.)
Cho thấy hành động có ý định đã diễn ra trong một khoảng thời gian.
Bài tập áp dụng
Bài tập 1: Chọn thì thích hợp giữa hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn
- She __________ (read) three books this month.
- I __________ (study) for my exams since morning.
- They __________ (work) on this project for weeks.
Bài tập 2: Hoàn thành câu với từ cho sẵn
- I __________ (write) this essay for two hours.
- He __________ (fix) his bike all morning, but it’s still not working.
- She __________ (clean) the house. Now everything looks perfect.
Kết luận
Sự khác biệt giữa thì hiện tại hoàn thành và hiện tại hoàn thành tiếp diễn chủ yếu nằm ở việc nhấn mạnh vào kết quả hay quá trình của hành động. Thì hiện tại hoàn thành nhấn mạnh kết quả, số lượng hoặc tần suất hành động, trong khi thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn lại tập trung vào thời gian và quá trình thực hiện hành động. Việc hiểu rõ cách sử dụng hai thì này sẽ giúp bạn sử dụng tiếng Anh tự nhiên và chính xác hơn.
